Διαχρονικά, θα έπρεπε να τιμάμε με κάθε επισημότητα και με ομοψυχία την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου. Σήμερα όμως, λείπουν και τα δύο...
Γράφει ο Ραφαήλ Α. Καλυβιώτης
Υπάρχουν πάντοτε όμως οι γνωστοί αρνητές της, που αρέσκονται, για παράδειγμα, στο να εισβάλλουν σε χώρους όπου διεξάγονται οι παρελάσεις αλλά και στο να επιμένουν με πομπώδες ύφος ότι το «Όχι» το ξεστόμισε ο ελληνικός λαός και όχι ο Ιωάννης Μεταξάς.
Οι αναθεωρητές χρόνια τώρα προσπαθούν να ακυρώσουν τη συνεισφορά του τελευταίου, παραγράφοντας τα απτά γεγονότα της Ιστορίας ένεκα της δικτατορικής διακυβέρνησής του.
Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη φράση στο βιβλίο Ιστορίας της γ’ λυκείου: «Ο Ιωάννης Μεταξάς είπε το “Όχι” ίσως παρά τη βαθύτερη θέλησή του».
Κι όμως, όλα τα στοιχεία που έχει συλλέξει η ιστορική επιστήμη καταδεικνύουν ότι ο Μεταξάς γνώριζε τις κινήσεις των ιταλικών στρατιωτικών δυνάμεων στον αλβανικό χώρο, ενώ είχε ήδη αφήσει να διαρρεύσουν αυτές οι πληροφορίες στον βασιλέα Γεώργιο και στην Αγγλία.
Μήνες πριν, άλλωστε, είχε γράψει στον Ιταλό πρεσβευτή ότι «εάν η Ιταλία ήθελε θίξει ζωτικά συμφέροντα της Ελλάδος, και προπαντός την ακεραιότητα του εδάφους της, σας παρακαλώ να τηλεγραφήσετε ότι η Ελλάς θα αμυνθεί της τιμής της και της ακεραιότητός της μέχρις εσχάτων».
Αλλά, βέβαια, για τους "μελετητές" της Ιστορίας, η στάση του δεν προκάλεσε ιδιαίτερη εντύπωση, εφόσον ήδη από το 1934 είχε την πεποίθηση ότι «η Ελλάς εν ουδεμία περιπτώσει δύναται να ευρεθή εις στρατόπεδον αντίθετον εκείνον εις το οποίον θα ευρίσκεται η Αγγλία».
Ο Ιωάννης Μεταξάς, βέβαια, δεν απάντησε «Όχι». Τουλάχιστον όχι αυτολεξεί. Ήδη προετοιμασμένος για την άφιξη του Ιταλού πρεσβευτή, ξημερώματα της 28ης λαμβάνει το τελεσίγραφο, μέσα στο οποίο απαιτείτο εκ μέρους της ιταλικής κυβέρνησης η ελεύθερη διέλευση του ιταλικού στρατού από την ελληνοαλβανική μεθόριο για ανάγκες ανεφοδιασμού και άλλων συναφών διευκολύνσεών του, στην επικείμενη προώθησή του στην Αφρική. «Alors, c’est la guerre» αποκρίθηκε στη γαλλική ο γέρων Μεταξάς στον Γκράτσι, ήτοι «Λοιπόν, αυτό σημαίνει πόλεμο».
Εντεταλμένος πράκτορας ή όχι, ο Νίκος Ζαχαριάδης από τις φυλακές της Κέρκυρας έστειλε εκείνο το περιβόητο γράμμα, με το οποίο συστρατευόταν στον πόλεμο έναντι του φασισμού, αναγνωρίζοντας στον Μεταξά την ηγεσία της χώρας.
Το ίδιο έπραξαν και οι περισσότεροι εκ των κομμουνιστών που ήταν έγκλειστοι και εξόριστοι στις φυλακές.
Όχι πολύ αργότερα, ένας άλλος διανοούμενος της Αριστεράς, ο Σπύρος Λιναρδάτος, καίτοι αναφανδόν ενάντιος στο δικτατορικό καθεστώς, θεώρησε χρέος του να τιμήσει την επιστήμη του και να μην εντάξει σε αυτήν εισαγόμενα ιδεολογικά σχήματα, αλλά να πει την αλήθεια: ο Μεταξάς πρωτοστάτησε και ηγήθηκε του ελληνικού λαού το 1940.
Οι αποδομητές όμως δεν αποδέχονται αυτό το απλό και ξεκάθαρο ιστορικό γεγονός, ασχέτως του αν οι ίδιες οι ηγετικές μορφές της Αριστεράς το έχουν πράξει κατά το παρελθόν.
Και αυτό διότι δεν θέλουν να αποδεχθούν ότι η οργανική σχέση της ελληνικής κοινωνίας με έναν εθνικιστή δικτάτορα σε αυτό το κομμάτι ανακλά τη σχέση του ηγέτη με τον λαό, που ουσιαστικά είναι η σχέση της πολιτικής με την κοινωνία.
Αυτό βέβαια δεν προκαλεί ιδιαίτερη έκπληξη, αφού η σχέση της Αριστεράς, από τους κόλπους της οποίας έχουν ξεπηδήσει όλοι οι αποδομητές, με τους δικτάτορες ήταν πάντοτε ευέλικτη και επιλεκτική, και τα κροκοδείλια δάκρυα για την κατάλυση της δημοκρατίας λίγους πείθουν.
Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, εξόριστος επί τέσσερα έτη από το μεταξικό καθεστώς, στο βιβλίο του «Τα χρόνια του μεγάλου πολέμου» αναφέρει τα εξής:
«Λέγουν όσοι αντικρίζουν με εμπάθεια και αυτά τα ανάγλυφα γεγονότα της Ιστορίας ότι το ΟΧΙ δεν το είπεν ο Μεταξάς. Ότι το είπεν ο Ελληνικός Λαός. Ναι, το είπεν ο Ελληνικός Λαός, αλλά αφού το είχε ειπή ο Μεταξάς. Ο ατυχής και συμπαθής Emanuelle Grazzi, εκτελών εντολήν που δεν του άρεσε καθόλου, εξύπνησε, την 3ην πρωινήν, τον Μεταξά και όχι τον Ελληνικόν Λαόν. Εάν έλεγεν ο Μεταξάς ΝΑΙ, πώς θα έλεγεν ΟΧΙ ο Ελληνικός Λαός, που θα εξυπνούσε αργότερα; Θα το έλεγε βέβαια μέσα του και θα το εξεδήλωνε και έμπρακτα, όταν θα οργάνωνε μυστικά την αντίστασή του, αλλά η αλβανική εποποιία δεν θα εγράφετο ποτέ. Ας είμεθα, λοιπόν, τίμιοι απέναντι της Ιστορίας. Το μέγα ΟΧΙ είναι πράξις του Ιωάννου Μεταξά».
Το «Όχι» λοιπόν του Ιωάννη Μεταξά, στεντόρειο και καθαρό, ήταν αυτό που ουσιαστικά πυροδότησε την έκρηξη ενθουσιασμού της ελληνικής κοινωνίας, σε συνδυασμό με έναν κρατικό/στρατιωτικό μηχανισμό ήδη έτοιμο για πόλεμο, και όχι το ανάστροφο. Κακά τα ψέματα. Και οι αλλοιώσεις της Ιστορίας επίσης.
Comments